Bart Eysink Smeets
Over de grens (2022)
Locatie: ’t Graafschap
De grenslijn met Frankrijk ligt zo dicht bij Watou dat het bezoekers onvermijdelijk aanzet om na te denken over die onzichtbare muur in het landschap. Welke invloed heeft ze op het dagelijkse leven in de Westhoek? Is het vreemd dat bewoners een groot deel van hun streekgenoten per definitie niet kennen omdat ze niet dezelfde nationaliteit delen? En kan je die grens ook voelen als je ze kruist, of zit dat enkel tussen de oren?
Bart Eysink Smeets, zelf mateloos geïntrigeerd door de grenslijn, wil zich samen met de bezoekers verder in bovenstaande vragen verdiepen. Maar wie gedegen onderzoek wil uitvoeren, hoort eerst een duidelijk beeld te krijgen van de te onderzoeken materie. Daarom maakt hij met dit werk de Belgisch-Franse grens zo tastbaar mogelijk. De kunstenaar plaatst op de Franse velden grote billboards met poëzie. De verzen zijn enkel leesbaar vanuit een uitkijktoren met een telescoop, opgesteld in Watou. Alsof bezoekers even over de muur mogen kijken naar de tuin van de buren. Door gebruik te maken van een uitkijktoren en verschillende doelwitten over de grens, maakt Eysink Smeets bezoekers nog bewuster van het verschil tussen hier en daar. Hoe imaginair dat verschil ook is.
Wie plaatsneemt op de uitkijktoren – die in wezen niet verschilt van een ouderwetse grenspost – en van daaruit gluurt naar de overkant, komt tot nieuwe inzichten over de grens. En vervolgens ook over de hele Westhoek en haar inwoners, aangezien deze streek al jarenlang subtiel wordt beheerst door die verborgen scheidingslijn tussen België en Frankrijk.
Gedicht: Partij voor de Poëzie – Dichtbij Verder (2022)
Grenswater (2022)
Locatie:
- Performance op 2 juli aan de Heidebeek.
- Tentoonstelling in het Festivalhuis
De Heidebeek, een kleine beek in Watou, vormt de natuurlijke grens tussen Frankrijk en België. De ene helft van het water in deze stroom is Belgisch, de helft aan de overkant is zuiver Frans. In theorie is dit onderscheid de logica zelve, maar getoetst aan de praktijk durft diezelfde theorie al eens schipbreuk te lijden. Het beregeningsverbod van een aantal jaren geleden resulteerde in Watou
in een prachtig staaltje bureaucratische poëzie. Aan de Franse zijde gold het verbod niet en dus losten de Belgische boeren deze penibele situatie op met simpel boerenverstand. Ze plaatsten hun beregeningsinstallatie op het land van hun Franse buurman, om van daaruit het eigen land te bewateren.
Deze anekdote inspireerde Bart Eysink Smeets om aan de Heidebeek een performance op te zetten. Hierin werkten een Belgische en Franse boer samen. De Belgische boer plaatste zijn pomp- en spuitinstallatie op het Franse grondgebied, en vice versa. Vervolgens spoten ze het water de beek over, op hun eigen land. Waar beide stralen elkaar raakten, ontstond een ‘beregenboog’, over de grens heen.
De landsgrens is een poging van de mens om de natuur in stukken te knippen. Eysink Smeets legt bloot tot welke vreemde situaties dit af en toe kan leiden. Desondanks zit er ook schoonheid, humor en poëzie in deze poging van de mensheid om een archetypisch natuursymbool te doen buigen naar de regeltjes.
In deze ruimte wordt de videoregistratie van de performance doorlopend afgespeeld en is een gratis publicatie te verkrijgen. Hierin zoomt Eysink Smeets verder in op het punt waar water en menselijke verhalen elkaar raken. Zo is er, naast een watertap met een mengeling van Belgisch en Frans bronwater, een waterkoeler met water dat ‘au bain-marie’ geheiligd is door 12 flesjes heilig water, afkomstig uit plekken van over de hele wereld. Van een flesje dat gewijd is door Paus Fransiscus, tot water geplukt uit de Ganges. Het werk van Eysink Smeets focust op de (vaak absurdistische) relatie tussen mens en natuur. ‘Grenswater’ haakt zich zo vast aan een rijke traditie van Belgisch absurdistische kunst.
Gedicht: Laurence Vielle – Heidebeek Heidebeek (2022)
De audio is te beluisteren aan de brug over de Heidebeek, in de Winnezelestraat 32.
Bart Eysink Smeets
1988, NL
Voor Bart Eysink Smeets is het concept belangrijker dan de vorm of de materie, en een goed concept is gelijkmatig opgebouwd uit zin en onzin. Hij ziet het niet als zijn taak om de puzzel opnieuw te ontwerpen, maar wil gerust wel de puzzelstukjes opnieuw door mekaar leggen.
Het werk van deze kunstenaar inspireerde Laurence Vielle en de Partij voor de Poëzie tot het schrijven van een nieuw gedicht.