Helena Cnockaert

Kjér mo ekè were (2022)

De taal die we gebruiken, structureert onze wereld en geeft weer hoe we die zien en ervaren. Ludwig Wittgenstein omschreef dit als ‘The limits of my language mean the limits of my world’. Taal laat toe om betekenis te geven aan onze werkelijkheid. De keerzijde daarvan is dat deze limieten soms tekortschieten en dat dit kan resulteren in misverstanden. In de specifieke context van het kunstenfestival, waar de highbrow (beeld)taal van een internationale kunstscene kan botsen met het dialect van de inwoners, komen deze tekortkomingen nog sneller bovendrijven. Het project ‘Kjér mo ekè were’ van Helena Cnockaert tracht een mediërende rol te spelen in dit bont allegaartje aan talen.

Haar werk is de vertaling van verschillende gesprekken die ze de afgelopen maanden voerde met bewoners van Watou. Omdat kunst in deze setting een te abstract gespreksonderwerp bleek, vroeg de kunstenares de bewoners om een object te omschrijven dat hen raakt of geraakt heeft. Deze omzetting van een object naar taal, geeft het object een poëtische lading. Op haar beurt maakte Cnockaert haar interpretatie van dit object in textiel, louter op basis van de omschrijving in het gesprek. Vervolgens keerde ze met die uitwerking terug naar de verschillende bewoners, waar zich opnieuw een conversatie ontspon, die ook haar weg vond in haar expositie. Een proces van vertalen en herinterpreteren, waarbij cruciale elementen verloren gaan, maar waarbij evengoed waardevolle nieuwe informatie wordt gewonnen.

Cnockaert sluit zich met deze praktijk aan bij bestaande tradities die textiel gebruiken om een stem te geven aan zij die hun stem niet mogen gebruiken. Zo kwamen onder de dictatuur van Augusto Pinochet in Chili vrouwen van verschil-lende generaties samen om de gruwelijke ervaringen uit hun leven en die van hun familie op stoffen te naaien, de ‘arpillera’s’. Deze werden het land uitgesmokkeld en vertelden aan de buitenwereld een tot dan amper gekend verhaal van honger, angst, werkloosheid en vermiste mannen. Het is maar één van de vele voorbeelden waarbij textiel en communicatie door de eeuwen heen verweven raakten.

Het tentoongestelde werk van Helena Cnockaert hoopt een brug te vormen tussen de lokale inwoners en de internationale kunstcontext van het kunstenfestival Watou. Het proces van tijd nemen, nadenken, praten en vooral luisteren maakt iets zichtbaar wat zich daarvoor nog tussen de plooien van de tijd bevond.

Gedicht: Esohe Weyden – In een adem 2022

Helena Cnockaert

1999, BE

Helena Cnockaert observeert en bevraagt lokale culturele verschijningsvormen. Vanuit haar landelijke afkomst ziet ze het dorp als een plek om te reflecteren, over hoe we de gemeenschap kunnen terugbrengen en hoe kunst daarbij een instrument kan zijn dat mensen samen brengt.

Het werk van deze kunstenaar inspireerde Esohe Weyden tot het schrijven van een nieuw gedicht.

Deze website maakt gebruik van cookies. Door op ‘accepteren’ te klikken, ga je akkoord met ons privacybeleid.