Ilke Cop
De pilaren van Watou (2022)
Locatie: Sint-Bavokerk op het Watouplein
Op dit schilderij staan tien vrouwenfiguren opgesteld rond de kerk van Watou. Rondom de tien vrouwen strekt het landschap zich uit. Dat is opgebouwd uit lokale oriëntatiepunten en elementen uit de Mariacultus en creëert zo een specifieke mentale ruimte van het kunstdorp Watou.
Het werk is het resultaat van de residentie Patchwork in de zomer van 2021, waarbij Cop zich tijdens lange wandelingen onderdompelde in de streek. Net zoals in vele Vlaamse dorpen is de streek rond Watou doordrenkt van sporen van de Rooms-Katholieke invloed. Zowel in het fysieke landschap, met meer dan 50 kapelletjes en drie kerken, als in de privéwoningen, waar de beeltenis van Maria niet weg te denken is. Het schrille contrast tussen de alomtegenwoordigheid van Maria’s beeltenis en de onthutsende afwezigheid van andere vrouwen in schilderijen, publicaties en de geschreven geschiedenis van het dorp, spoorde Cop aan om op zoek te gaan naar deze andere vrouwen.
Ze knoopte gesprekken aan met verschillende vrouwen die ze onderweg ontmoette. Deze mensen zijn divers in hun ondernemerschap, persoonlijkheid en perspectief op hun woonplaats, maar vormen toch een hechte gemeenschap. Het merendeel van de vrouwen had net een echtgenoot of mannelijk familielid verloren, of zorgde voor hun hulpbehoevende man. Hoewel deze vrouwen afwezig zijn in de kunst in het dorp, bleken ze allen op hun manier één van de pilaren te zijn waarop Watou steunt.
Op het doek zijn elementen van Watou zichtbaar. We zien de stenen van de markt, een pilaar van het Kasteel de Lovie, een kapelletje, het café de Helleketel en de Heidebeek. Het groene koren, rechts afgebeeld, staat symbool voor het historische belang van de landbouw in de streek. De houdingen van de vrouwen weerspiegelen de iconografische traditie van Maria-afbeeldingen en portretten van vorsten. Bloemen en planten die de kunstenaar in Watou aantrof, verwijzen naar kwaliteiten die traditioneel aan de vrouw toegekend worden: schoonheid, kwetsbaarheid en jeugdigheid. De vrouwen op het doek hebben alle leeftijden, de jongste is 27, de oudste vrouw is ver in de 90. De blauwe regen die de compositie verbindt, symboliseert onsterfelijkheid, een referentie aan de onlosmakelijke band tussen het kunstenfestival en de lokale gemeenschap, en de vereeuwiging van deze Watounaars.
Gedicht: Astrid Haerens – (0) 2022
Ilke Cop vertelt hoe haar schilderij ‘De Pilaren van Watou’ tot stand kwam. Het kunstwerk is nog tot en met 4 september 2022 te zien in de Sint-Bavokerk op het Watouplein.
Video door Dave Bruel.
Ilke Cop
1988, BE
(c) Laurence Vander Elstraeten
In haar praktijk stelt Ilke Cop vragen over de de rol van vrouwen als mensen, kunstenaars en historische actoren. Ze gebruikt het menselijk verlangen naar schoonheid en narratief om kijkers te leiden naar een universum, waar oorzakelijke relaties die onze samenleving vormen niet gelden.
Het werk van deze kunstenaar inspireerde Astrid Haerens tot het schrijven van een nieuw gedicht.